جزیره هرمز، جزیره‌ای بیضی‌شکل در فاصله ۸ کیلومتری بندرعباس است که در استان هرمزگان واقع شده است و یکی از زیباترین جزایر ایران به شمار می‌رود.
جزیره هرمز، یکی از جزایر زیبای استان هرمزگان است که مساحتی برابر با ۴۲ کیلومترمربع دارد و در ۸ کیلومتری بندرعباس واقع شده است. جزیره هرمز در منطقه بسیار مهمی قرار دارد و در طول تاریخ ازنظر بازرگانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است.
هرمز، ابتدا نام بندری در دهانه رود میناب با خلیج‌فارس بود. شهر میناب امروزی روی خرابه‌های بندر اولیه ساخته شده است. هرمز شهر بسیار مهمی بود تا در سال ۷۰۰ هجری مورد حمله مغولان قرار گرفت و تا حدود زیادی ویران شد و اهالی آن مجبور شدند تا به جزیره‌ای در نزدیکی بندرعباس کوچ کنند.
بندرعباس و بندر هرمز در برهه‌ای از زمان به اشغال پرتغالی‌ها درآمد و شاه‌عباس در سال ۱۶۲۲ این جزیره را از اشغال پرتغالی‌ها خارج کرد. تا قبل از اقدام شاه‌عباس، بندرعباس بانام بندر گمبرون خوانده می‌شد که پس از بازپس‌گیری جزیره‌ها، بندر گمبرون به بندرعباس تغییر نام داد و جزیره هرمز هم هیچ‌وقت دیگر رونق گذشته را پیدا نکرد.
در این مطلب به سراغ حقایق جالب درباره جزیره هرمز رفته‌ایم، با ما همراه باشید تا این جزیره زیبا را بهتر بشناسیم:
۱. در مسیر قشم به جزیره هرمز، کوه‌هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می‌شود که خاک کوه‌های قرمزرنگ خوراکی است و مردم محلی از آن به‌عنوان ادویه در غذا استفاده می‌کنند.
۲. این خاک های خوراکی «گِلَک» نام دارد که خاک سرخ آن جایگزین بسیار مناسبی برای نمک است. از خاک این کوه‌ها در صنایعی نظیر سرامیک‌سازی، رنگ‌سازی و ساخت لوازم‌آرایشی استفاده می‌شود.
۳. سطح جزیره هرمز را طبقات رسوبی و آتشفشانی تشکیل داده و تپه‌های نمکی بیشتر قسمت‌های جزیره را پوشانده‌اند که بخش اعظمی از این نمک‌ها خوراکی هستند.
۴. بلندترین تپه نمکی ۱۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بزرگ‌ترین قطر آن‌هم هشت کیلومتر است.
۵. یکی از منابع اصلی درآمد اهالی جزیره هرمز، استخراج و صادر کردن خاک سرخ به خارج از مرزها است.
۶. جزیره هرمز آب شیرین ندارد، آب این جزیره از بندرعباس تأمین می‌شود.
۷. جزیره هرمز به دلیل داشتن انواع خاک‌های مختلف، به بهشت زمین‌شناسان تبدیل شده است.
۸. یکی از دیدنی‌های جزیره هرمز، قلعه پرتغالی‌ها است که بزرگ‌ترین دژ استعماری است که در طول تاریخ در ایران بنا شده است. این قلعه بزرگ در طول تاریخ بارها تخریب شده، ولی با این وجود هنوز بخش زیادی از بنا استوار باقی‌مانده است.
۹. بنیان‌گذار امپراتوری پرتغال، «آلفونسو دی آلبرکرک»، برای گسترش قلمرو خود جزیره هرمز را محاصره و آن را اشغال کرد. آلفونسو کبیر در سال ۱۵۱۵ دستور ساخت دژی بزرگ در هرمز را داد و ساخت این دژ باعث شد تا پرتغالی‌ها در کمترین زمان ممکن بر خلیج‌فارس مسلط شوند.
۱۰. مردم هرمز در سال‌هایی که پرتغالی‌ها بر آن‌ها تسلط داشتند، بارها شورش کردند که مهم‌ترین شورش در سال ۹۱۹ خورشیدی رخ داد.
۱۱. نقشه جزیره هرمز در سال ۱۷۵۰ میلادی توسط «جاکوب ون» طراح هلندی کشیده می‌شود. با وجود اینکه در آن دوران پرتغالی‌ها بر بیشتر مناطق خلیج‌فارس سلطه داشتند، نام خلیج‌فارس در نقشه دیده می‌شود.
۱۲. احمد نادعلیان، هنرمند بزرگ ایرانی درزمینهٔ هنر محیطی و هنر زمینی است که بیشتر با کنده‌نگاری‌هایش روی سنگ‌ها شناخته می‌شود. در جزیره هرمز موزه و نگارخانه دائمی برای نمایش آثار این هنرمند اختصاص داده شده است.
۱۳. در جزیره هرمز جنگل‌های مانگرو با پوشش حرا، زیستگاه بیش از ۲۰ گونه پرنده‌ی آبزی و کنار آبزی است. به دلیل خاک نمکی و آب‌های شور در این جزیره گونه‌های گیاهی جز این‌گونه به‌ندرت یافت می‌شود.