حواس شما بعد از احساس لرزش در جیبتان یا دیدن نور چشمک‌زن گوشی، پرت می‌شود. می‌توانید گوشی را بردارید و ببینید چه اتفاقی افتاده است: کسی با شما کار ضروری دارد یا می‌توانید به سر کارتان برگردید. اما در این صورت حواس شما باز هم پرت شده و تمرکز روی کار از دست رفته است.
طبق گفته‌ی پژوهشگران در خصوص بهره‌روی، گوشی شما می‌تواند نزدیک به ۲۵ دقیقه حواس شما را تا بازیافتن کامل آن، به خود معطوف کند. بنابراین گوشی هوشمند می‌تواند یکی از عوامل اصلی حواس‌پرتی و عدم تمرکز فرد در طول روز باشد.
طبق پژوهشی در مرکز پس‌نگری پیشرفته در دانشگاه دوک، خوشبختانه راه‌های زیادی برای کنترل هشدارها و نوتیفیکیشن‌های گوشی هوشمند وجود دارد. این راه‌ها توسط نیک فیتز، پژوهشگر ارشد رفتاری در یک کنفرانس روانی آمریکایی ارائه شد.
پژوهش با همکاری استارتاپ سیناپس مستقر در مرکز دانشگاه دوک صورت گرفت. طبق یافته فیتز و همکارانش، دسته‌بندی نوتیفیکیشن‌های گوشی در مجموعه‌هایی سه‌تایی در روز، باعث خوشحالی، استرس کمتر و بالا رفتن میزان بهره‌وری و کنترل شرکت‌کنندگان در پژوهش می‌شود.
دسته‌بندی این‌چنینی نوتیفیکیشن‌ها، حتی از چک کردن ساعتی، یا مسدود کردن کامل آن‌ها بهتر است. فیتز در مصاحبه‌ای بعد از کنفرانس گفت:
مسدود کردن کامل نوتیفیکیشن‌های گوشی به کار نمی‌آید. ما می‌توانیم نوتیفیکیشن‌ها را به روشی هوشمندانه‌تر دریافت کنیم.
تعداد نوتیفیکیشن‌ها خیلی زیاد است
طبق تحلیل فیتز و همکاران وی روی افراد مورد مطالعه، میانگین دریافتی نوتیفیکیشن‌ها در روز بین ۶۵ تا ۸۰ عدد است. افراد ممکن است بیشتر از این تعداد گوشی خود را چک کنند؛ ولی تعداد نوتیفیکیشن‌ها به‌طور میانگین همین قدر است.
آن‌ها دو هفته روی افراد مطالعه کردند و آن‌ها را به چند دسته تقسیم کردند. دسته‌ی اول کسانی بودند که گوشی خود را هر وقت می‌خواستند، چک می‌کردند. دسته دوم افرادی بودند که هر ساعت یک بار گوشی خود را بررسی می‌کردند. دسته سوم هم در سه بازه‌ی زمانی (۹ صبح، ۳ بعد از ظهر، ۹ شب) این کار را انجام می‌دادند. دسته‌ای هم بودند که کلا هیچ نوتیفیکیشنی دریافت نمی‌کردند.
البته دسته‌ی آخر، باز هم گوشی خود را چک می‌کردند؛ ولی موردی روی آن مشاهده نمی‌کردند. امکان زنگ خوردن گوشی آن‌ها بود؛ ولی تماس ازدسترفته روی گوشی آن‌ها ظاهر نمی‌شد.
افراد به‌طور کلی با نوتیفیکیشن گوشی استرس می‌گیرند، ناراحت می‌شوند، حواسشان پرت می‌شود و بهره‌وری آن‌ها از بین می‌رود. چنین حقیقتی درمورد گروه مورد مطالعه هم صدق کرد. دریافت نوتیفیکیشن حتی هر یک ساعت یک بار هم تفاوت زیادی در نتایج حاصل نمی‌کند. جالب اینکه حتی خاموش کردن حالت دریافت نوتیفیکیشن هم مفید واقع نشد.
افراد گوشی خود را با آگاهی چک می‌کردند که ازنظر پژوهشگران خوب بود؛ ولی باز هم نگران مواردی بودند که ممکن بود با خاموش کردن حالت دریافت نوتیفیکیشن از دست بدهند.
بر اساس گفته‌های فیتز، امکان اینکه افراد پس از گذشت مدتی طولانی به چنین شرایطی عادت کنند و از آن لذت ببرند وجود دارد. شاید هم سیستمی که تنها اجازه‌ی ورود نوتیفیکیشن‌های مهم (مثلا تنها ایمیل‌های ارسالی از طرف رئیس یا یادآوری‌های تقویم درمورد جلسات مهم به دست شما برسد) به گوشی بدهد، بتواند از استرس نوتیفیکیشن‌ها برای افراد بکاهد.
اما دسته‌بندی سه‌تایی نوتیفیکیشن‌ها به نظر راهکار خوبی می‌آید و افراد با این دسته‌بندی احساس بهتری دارند و کنترل و بهره‌وری آن‌ها هم افزایش می‌یابد.
ساخت یک سیستم بهتر
بر اساس گفته‌های فیتز، سیستم ایده‌آل، توانایی تشخیص متون دارد و بهترین زمان دریافت نوتیفیکیشن‌ها را برای دسته‌بندی و فرستادن آن‌ها در نظر می‌گیرد. همچنین این سیستم پیام‌های مهم‌تر را به دست کاربر می‌رساند. فیتز می‌گوید:
وقفه در حالت کلی، چندان خوب نیست؛ ولی اگر در زمان مناسب ایجاد شود بهتر است.
سیستم ایده‌آل می‌تواند از موقعیت مکانی شما هم آگاهی داشته باشد: مثلا اولین دسته‌ی نوتیفیکیشن‌ها را زمان رسیدن به سرکار یا مترو به شما بدهد؛ دومین دسته را در پایان زمان ناهار؛ و سومین دسته را هنگام رفتن شما به خانه در عصر.
ایمیل‌ها می‌توانند به این روش به شما اطلاع داده شوند؛ ولی پیام‌های کم‌اهمیتی که مثلا از فیسبوک برای شما ارسال می‌شوند تنها روزی یک بار آن هم موقع عصر به شما برسند. نوتیفیکیشن‌ها بخشی از موارد استرس‌زا در زندگی‌ها هستند. اضافه کردن عنصر کنترل روی آن‌ها می‌تواند شرایط زندگی افراد را بهبود بخشد. فیتز می‌گوید:
به‌کارگیری چنین روشی، نوش‌دارو نیست؛ ولی به‌کمک آن می‌توان روی زندگی افراد تأثیر مفیدی گذاشت.
تیم سیناپس قصد عرضه‌ی اپلیکیشنی برای تنظیم نوتیفیکیشن‌ها در چند هفته‌ی آینده دارد. نام اپلیکیشن Daywise است. البته اپلیکیشن فعلا تنها برای سیستم عامل اندروید است و خبری از آن برای آی‌اواس نیست.