سرعین شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل است که به دلیل داشتن چشمه‌های آب گرم فراوان بسیار مشهور است و سالانه گردشگرانی زیادی را به اردبیل می‌کشاند.
سرعین، شهر چشمه‌های آب گرم و طبیعت زیبا است که شهرتی جهانی دارد. سرعین به دلیل داشتن چشمه‌های آب گرم فراوان و خاصیت درمانی این چشمه‌ها، مورد توجه بسیار از توریست‌ها است و امروزه به منطقه گردشگری استان اردبیل تبدیل شده است. در تورهای گردشگری سرعین بازدید از مناطق بکر و دیدنی این شهر زیبا قرار دارد، مناطقی که شاید بسیاری از ما با آن‌ها آشنایی نداریم.
جغرافیا
شهر سرعين مساحتی برابر با ۴۰۰ هكتار، در ۲۸ كيلومتری غرب شهر اردبيل قرار دارد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دريا ۱۶۵۰ متر است. سرعین از طرف شرق با روستای گنزق و از غرب با روستای معروف گازیر یا کهریز و علیداشی و از طرف شمال با روستای بیله دره و کرده و از جنوب با روستای وریناب و کلخوران ویند همسایه است.
تاریخچه
در تاریخ مجمع‌البلدان به دره‌ای به نام ساری دره اشاره شده است. ساری دره در شمال ساری قئیه (سرعین کنونی) قرار دارد. ساکنان آن زمان، به دلیل وجود رنگ زرد خاک این منطقه و گداخته‌های آتشفشان به سرعین لقب ساری قئیه را داده بودند.
واژه «ساری»، واژه‌ای ترکی است و معادل زرد معنی شده است. کلمه زرد کلمه مبارکی در میان مردم آن زمان بوده است و به نظرمی‌رسد رود به خاطر وجود پیامبر زردشت، معبد آناهیتا و آتشکده زردشت در این مکان باشد که مکان مقدسی نیز به شمار می‌آید.
در نزدیکی سرعین یا ساری قئیه روستای به نام «درگه سران» وجود دارد که امروزه به نام ورگه سران معروف است. دلیل نام‌گذاری این روستا محل اقامت بزرگان ساسانی بوده است و کسانی که به دیدار موبدان می‌آمدند، به‌اصطلاح می‌گفتند به درگه سران می‌رویم.
فرهنگ و مردم‌شناسی
پوشش
پوشش محلی مردم سرعین شبیه به لباس محلی اردبیل است و در بسیاری از مناطق این شهر لباس محلی اردبیل دیده می‌شود. ایل‌های شاهسون و ارسباران ازجمله اقوام مهم در منطقه اردبیل و سرعین هستند و لباس محلی زنان این ناحیه شامل پیراهن، تنبان یا دامن شلیته‌ای، روسری، چارقد روی یایلیق، عرقچین، نیم تنه ساده و در زمستان‌ها، جلیقه بی‌آستین، جوراب و کفش می‌شود.
مردان هم از بالاپوش و کلاه استفاده می‌کنند و سبک لباس مردان مدرن‌تر از زنان این منطقه است.
آداب و رسوم
عکس از کمال روحی
شال سالاما از آداب و رسوم سرعین است و در گذشته این مراسم در این منطقه برگزار می‌شد.
در روز چهارشنبه‌سوری یا آخرین چهارشنبه سا،ل کودک یا پسر جوانی شال درازی برداشته، به پشت‌بام خانه‌های اقوام رفته و شال را از پنجره آویزان کرده و صاحب‌خانه با توجه به توانایی مالی خود هدیه‌ای به شال بسته و شال را تکان داده و فرد شال را کشیده و هدایای جمع‌آوری‌شده را به خانه می‌برد.
هدف این مراسم فقط هدیه گرفتن توسط پسرها و کودکان نیست؛ در بسیاری از مواقع، پسر جوان دختری را می‌خواسته، شال را داخل اتاق خانواده دختر آویزان می‌کرده که در صورت رضایت خانواده به این وصلت، هدیه‌ای مثل سیب یا نشانه‌ای از دختر را به آن می‌بندد. اگر جواب مثبت بود، دو سه روز بعد مراسم خواستگاری رسمی توسط بزرگان انجام می‌شده است.
جاذبه های گردشگری
جاذبه های تاریخی
تپه باستانی آناهیتا یکی از مناطق تاریخی سرعین است که بانام‌های سارقین و زرتشت خوانده می‌شود. این تپه در قسمت غربی شهر سرعین استان اردبیل قرار دارد که از کاوش‌های انجام‌شده در این منطقه اشیا و سفالینه‌هایی بدست آمده که قدمت آن‌ها به اواخر هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. تپه آناهیتا سال‌ها محل عبادت و ریاضت موبدان زرتشتی بوده و در حوالی این معبد مکانی به نام ساری قئیه ییلاق بوده که محل استراحت تابستانی حاکمان ساسانی بوده است.
جاذبه‌های طبیعی
سرعین به دلیل داشتن چشمه‌های آب گرم زیاد معروف است و همه‌ساله در فصل تابستان پذیرای ایران‌گردان و جهانگردان فراوانی است. در این شهر حدود ۲۵۰ هتل و هتل‌آپارتمان و مهمانسرا وجود دارد. اگر بخواهیم به برخی چشمه‌های آب گرم سرعین اشاره کنیم، باید نام چشمه گاومیش گلی، مجتمع آب‌درمانی سبلان، آب‌درمانی ایرانیان، آب‌درمانی اترک، دره لر، ژنرال، پهنلو و قهوه سویی را ببریم.
یکی از مناطق دیدنی سرعین، روستای تاریخی کنزق است. این روستا در ۲ کیلومتری روستای تاریخی کنزق قرار دارد. در روستای کنزق دره‌های زیادی وجود دارد که یکی از معروف‌ترین دره‌ها، ساری دره یا دره زرد است. این دره چشمه‌های طبیعی زیادی دارد و تفرجگاه بسیار زیبایی برای گذراندن وقت است. روستای تاریخی «کنزق» دارای غارهای تاریخی مربوط به دوره اشکانیان است که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
پیست اسکی الوارس یکی دیگر از جاذبه‌های سرعین است که به‌عنوان یکی از توریستی‌ترین نقاط این شهر در دامنه‌های سبلان است. پیست اسکی الوارس بزرگ‌ترین پیست اسکی ایران ازنظر وسعت به شمار می‌رود. این پیست در ۱۲ کیلومتری روستای الوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار دارد. ارتفاع پیست از سطح دریا برابر با ۳۲۰۰ متر است و به دلیل بارندگی فراوان برف در طول پاییز و زمستان، و دیر آب شدن برف ناحیه، پیست به مدت ۶ الی ۸ ماه در سال قابل استفاده است. این ویژگی هم یکی از منحصربه‌فردترین ویژگی‌های پیست اسکی الوارس است که نمونه‌ای برای آن در ایران پیدا نمی‌شود.
صنایع دستی
جاجیم،گلیم،ورنی،خورجین،جوراب پشمی و نمد از صنایع دستی سرعین است.
سوغاتی
یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌های سرعین که در کل ایران بسیار محبوب بوده، عسل این منطقه است.
غذاهای محلی
آش دوغ غذای سنتی سرعین است.